เรื่องที่ 2 การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรประเภทพืช

การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร
การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรเป็นการช่วยป้องกันปัญหาผลผลิตล้นตลาด หรือผลผลิตตกเกรด
ไม่ได้ขนาดตามที่ลูกค้าต้องการ ทําให้สามารถยกระดับราคาผลิตผลไม่ให้ตกต่ํา และการสร้างเพิ่มมูลค่าให้แก่ผลิตผลทางการเกษตร การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรให้เป็นผลิตภัณฑ์อาหาร หรือวัตถุดิบอาหาร จะทําให้สามารถขยายตลาดการค้าออกไปสู่ต่างประเทศ จะช่วยเพิ่มพูน รายได้ให้แก่ประเทศได้เป็นอย่างดี เทคนิคในการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรมีหลายขั้นตอน และหลายรูปแบบ แต่ที่สําคัญผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปนั้นๆจะต้องมีความอร่อย ผู้บริโภครับประทานแล้วต้องติดใจในรสชาติซึ่งผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปสามารถทํารายได้ให้แก่เกษตรกร และผู้ประกอบการ ไม่ว่าจะจําหน่ายในประเทศ หรือการส่งออกที่สามารถเป็นรายได้นําเข้าสู่ประเทศ ซึ่งแนวทางการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร สามารถทําได้หลายวิธีดังนี้

1. การทําให้แห้ง คือ การลดความชื้นของอาหารจนถึงระดับที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของ
เชื้อจุลินทรีย์ได้ทําให้เก็บอาหารได้นาน การทําแห้งอาหารโดยทั่วไปจะอาศัยความร้อน เพื่อระเหยน้ำ
ออกจากอาหาร การทําให้แห้งโดยใช้ความร้อนมีหลายวิธีคือ
– การทําแห้งโดยตากแดด เป็นการนําผลผลิตทางการเกษตรไปตากแดดโดยตรง มีความสะดวกและ
สิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายน้อย โดยเฉพาะพลังงานแสงอาทิตย์เป็นแหล่งกําเนิดความร้อนที่ได้มาโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย การตากแห้งโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์แบบดั้งเดิม เช่น การตากเนื้อสัตว์ปลา ผักและผลไม้วิธีนี้ไม่สามารถควบคุมระดับความร้อน และคุณภาพของผลิตภัณฑ์เนื่องจากอาจมีการ
ปนเปื้อนฝุ่นละออง จุลินทรีย์หรือมีแมลงมาตอม จึงมีการสร้างเป็นตู้อบโดยใช้ความร้อนจาก
แสงอาทิตย์
– การทําแห้งโดยใช้ตู้อบลมร้อน วิธีการนี้เป็นการนําวิธีการแรกมาปรับปรุง โดยใช้อุปกรณ์เข้าช่วย
เพื่อทําให้ผลิตภัณฑ์จํานวนมากแห้งตามที่ต้องการ และมีความชื้นสม่ำเสมอ ผลิตภัณฑ์ที่ตากแห้ง
โดยวิธีนี้สะอาด ลดการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ได้ดีกว่าการตากแดด วิธีการทําให้แห้งด้วยความ
ร้อนโดยใช้ตู้อบขนาดใหญ่ที่มีลมร้อนเป่าผ่านทําให้น้้ำระเหยไปกับลมร้อนโดยทางช่องระบายลม
ภายในตู้อบ ใช้อุณหภูมิประมาณ 60 – 90 องศา ขึ้นกับชนิดของผลิตภัณฑ์
-การทําแห้งโดยใช้ไมโครเวฟ คลื่นไมโครเวฟสามารถเคลื่อนที่เข้าไปในวัตถุดิบและทําให้วัตถุดิบซึ่ง
มีน้ำอยู่ร้อนขึ้นอย่างรวดเร็ว ทั้งภายในและที่ผิวหน้าไปพร้อมๆกัน โดยคลื่นไมโครเวฟมีผลกระทบ
ต่อวัสดุอื่นๆน้อยมาก เมื่อเราใช้ไมโครเวฟในการอบแห้งอาหารโดยมีการควบคุมที่เหมาะสม ส่วน
ที่เป็นน้ำจะถูกทําให้ร้อนขึ้นอย่างรวดเร็วจนระเหยออกไป โดยที่ความร้อนดังกล่าวจะไม่ทําให้
โครงสร้างและรสชาติของอาหารเกิดความเสียหาย

2. การดอง เป็นการทําให้ผลผลิตมีรส กลิ่น เปลี่ยนไปจากเดิมเช่น การดองเค็ม โดยใช้เกลือ เช่นการดอง มะนาว ผักกาดดอง เป็นต้น สามารถฆ่าหรือยับยั้งการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ที่ทําให้เกิดการเน่าเสีย หรือการดองหวาน (การแช่อิ่ม) โดยใชน้ำตาล เช่นมะม่วงแช่อิ่ม มะดันแช่อิ่ม เป็นต้น